Burže 2015: JF-17 „Thunder“ munjevito do narudžbine

Juče je na Buržeu saopšteno da je kinesko-pakistanski višenamenski borbeni avion JF-17 ‘’Thunder’’ prodat prvom inostranom kupcu. Oficir pakistanskih vazduhoplovnih snaga koji je zadužen za prodaju i marketing rekao je da je potpisan ugovor sa jednom azijskom državom, ali na zahtev kupca nije saopšteno o kojoj zemlji je reč. Takođe, nije rečeno ni koliko aviona je prodato, ali jeste da će isporuke aviona krenuti 2017. godine.

Avion JF-17 će na ovogodišnjem Le Buržeu imati premijeru u letačkom delu aeromitinga, a pakistansko RV je došlo sa tri svoja aviona. Jedan će biti na statičkoj izložbi, jedan će leteti, a jedan će služiti kao rezerva. Ekipa koja ima zadatak da što bolje promoviše ovaj avion broji gotovo 80 ljudi što dovoljno govori koliko je ozbiljno shvaćena prilika za marketing JF-17.

Program razvoja JF-17 (kineska oznaka FC-1) započinje juna 1999. godina kada su Kina i Pakistan potpisale ugovor o razvoju i proizvodnji aviona FC-1 sa učešćem u odnosu 50:50, gde bi kineska kompanija Chengdu bila zadužena za konstrukciju i ispitivanje aviona, a pakistanska PAF Kamra za proizvodnju, održavanje i modifikacije. Pakistanske vazduhoplovne snage su u tom periodu iskazale potrebu za 200-250 aviona FC-1 za zamenu flote aviona F-6, F-7, A-5 i Miraž-III/5.

Konstrukcija prvog prototipa započeta je septembra 2002. godine, a maketa u razmeri 1 :1 prikazana je na izložbi Airshow China novembra iste godine. Prvi prototip sa oznakom PT-01 prikazan je maja 2003. godine, a prvi let izvršen je 25 avgusta 2003. Usled nemogućnosti nabavke zapadne opreme, a i da bi se smanjili troškovi razvoja odlučeno je da se na FC-1 izvrši transfer tehnologije sa kineskog borbenog aviona Chengdu J-10, pa se smatra da je na razvoj aviona FC-1/JF-17 potrošeno svega oko 500 miliona dolara.

Do 2006. godine napravljeno je 6 prototipova, a prva dva serijska aviona čija je proizvodnja započeta u Kini juna 2006. godine isporučena su Pakistanu 12 marta 2007. Dodatnih 6 aviona isporučeno je 2008. godine.

Avgusta 2007. Rusija je potpisala sporazum o reizvozu 150 motora RD-93 iz Kine u Pakistan za potrebe proizvodnje JF-17. Novembra 2010. na aerosalonu Zhuhai 2010. potpisan je ugovor vredan 238 miliona dolara za prodaju 100 motora RD-93.

Još od 2000. godine kompanija Guizhou Aero Engine Group razvija domaći motor WS-13 Taishan koji predstavlja derivat ruskog motora RD-33. Marta 2009. potpisan je ugovor vredan 800 miliona dolara za nabavku 42 aviona za RV Pakistana koji će se proizvesti u domaćoj fabrici Pakistan Aeronautical Complex – Kamra. Izrada prvog aviona započeta je 30. juna 2009. godine, a novembra iste godine isporučeni su prvi primerci.

Prva eskadrila pakistanskog RV naoružana sa JF-17 u operativnu upotrebu zvanično je uvedena 18. februara 2010. godine. Bila je to 26. eskadrila ‘’Crni paukovi’’ sa 14 aviona. Ova eskadrila borbeno je upotrebljena iste godine u antiterorističkoj operaciji Rah-e-Nijat u južnom Vaziristanu. Do 2013. godine isporučeni su svi avioni iz prve serije, a 18. decembra 2013. započeta je izrada prvog aviona JF-17 Block 2 (prethodno je za RV Pakistana naručeno 50 aviona u ovoj varijanti).

Do danas su isporučena samo 4 aviona Block 2. Smatra se da će proizvodnja trajati do kraja 2016. godine kada je planiran početak proizvodnje 50 aviona varijante Block 3 koja se nalazi u razvoju. U razvoju je i dvosedna varijanta za obuku i trenažu sa punim borbenim karakteristikama jednoseda koja bi trebala da bude predstavljena ove godine.

Pakistan trenutno proizvodi 58 % aviona, dok je kineski proizvođač zadužen za preostlih 42 %. Navodno je za avion zainteresovano oko 11 država među kojima su Azerbejdžan, Argentina, Bangladeš, Egipat, Maroko, Mijanmar, Nigerija, Saudijska Arabija, Sudan, Šri Lanka, Zimbabve.

Dodatno izveštavanje: Živojin Banković

Tango Six će uz pomoć kompanije Sky Partner i podršku Schneider Electric izveštavati svaki dan sa najvećeg svetskog vazduhoplovnog sajma. Za grupisane postove sa Buržea kliknite baner: